Toen ik mijn bio-trostomaten zag, wist ik aanvankelijk niet wat te denken. Dit had ik nog nooit gezien! Ze voelden nog stevig aan maar met onderhuidse eerder harde scherpe knobbeltjes.
Op mijn zoektocht naar antwoord, konden noch de groenteboer noch de telers dit fenomeen verklaren. Tijd om dan zelf verder op zoek te gaan.
Misschien zeldzamer bij tomaten maar het fenomeen is gekend onder de naam van VIVIPARIE of levendbarende waarbij zaden al kiemen terwijl ze nog aan de moederplant vastzitten.
Normaliter gaat een (ingedroogd) zaadje dat klaar is voor ontkieming, een periode van kiemrust in, dit noemt men “dormantie”. Maar sommige plantensoorten slaan deze kiemrust over. De zaden kiemen dan vrijwel meteen, soms nog vast aan de moederplant.
Vocht is daarbij essentieel: zonder een hoog vochtgehalte zou het zaad uitdrogen en is viviparie onmogelijk. Dit verschijnsel komt dan ook veelal voor in een vochtrijk klimaat.
Wij zien dit fenomeen veelal bij :
- Zoutminnende planten: Aangezien zout schadelijk is voor de kieming is viviparie alhier een mechanisme om beter te kunnen overleven.
- Bij niet-zoutminnende planten zoals tomaat, citrusvruchten (citroen, mandarijn) en sommige graansoorten (tarwe)
Bij het doorsnijden van de tomaat lijken de zaailingen op taugé, ze zien eruit als kronkelende wormachtige structuren.
De trigger voor viviparie wordt vooral gelegd in factoren die de dormantie periode kunnen beïnvloeden zoals de osmose in de plant, of biochemische “schoonheidsfoutjes” in veredelde gewassen.
Viviparie kun je zien als een aanpassing aan leefomstandigheden die ongunstig zijn. Het heeft geen zin later te kiemen als de milieu- omstandigheden niet verbeteren. Andere aanpassingsmechanismen dan het uitstellen van de kieming, moeten ervoor zorgen dat de overlevingskans van de plant groter wordt.
De trigger bij mijn bio-trostomaten is mij onbekend:
- milieuomstandigheden?
- Een ontwikkelingsfout in deze tomaatvariant?
Spijtig kan je na aankoop van tomaten het lot niet meer terugvinden om dit verder uit te pluizen.
Toch ook nog even meegeven :
- Het toevallig eten van deze tomaatkiemen is niet gevaarlijk voor de gezondheid, ze zijn niet toxisch.
- Viviparie bij graangewassen wordt “preharvest sprouting” genoemd, en kan grote economische schade veroorzaken.